Cumhuriyet’in ilanı olan 29 Ekim 1923 tarihinden itibaren, eski kalıplarla artık sikke basılamayacağı için altın sikke basımı için yasal düzenlemeler yapılmaya başlandı. 1925 yılında ilk altın sikke basımı, Topkapı Sarayı avlusundaki Darphane’de yapıldı. Bu tarihi olaya dönemin maliye vekili, milletvekilleri, askeri ve mülki erkan katıldı. 5 liralık altın sikke, Atatürk’e sunulmak üzere dönemin Maliye Vekili Abdülhalik Renda’ya teslim edildi. Türkiye’nin Cumhuriyet’inin kuruluşuna özel olarak Ekim 1925’te bastırılan ilk cumhuriyet beş liralık altın, günümüz standartlarına 1951’de ulaştı. İlk süs 5 liralık altın ise 1927’de yapıldı. İlk Atatürk resimli paralar 1944’te, ilk Atatürk resimli süsler ise 1938’e aittir. Hazine ve Maliye Bakanlığı Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürü Faruk Gözübüyük, cumhuriyet altınının Darphane’nin Topkapı’daki binasında Ekim 1925’te ilk kez basıldığını söyledi. Gözübüyük, “Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna özgü olan Ekim 1925’te basılan ilk cumhuriyet 5 liralık altın, bugünkü standartına 1951’de ulaştı” ifadelerini kullandı. Gözübüyük, 1951 yılında TBMM tarafından alınan karar çerçevesinde sadece Darphane tarafından üretilen cumhuriyet altınlarının, 24 ayar standart külçe altının işlemlerden geçirilerek, sikke ve ziynet olmak üzere 2 grupta, 10 farklı çap ve ağırlıkta, 22 ayar olarak üretildiğini belirtti. Bu işlemler arasında döküm, hadde, doğrama, tolerans, tav, baskı, kenar tırtıl ve kalite kontrol gibi çok güvenlikli ve hassas işlemler bulunmaktadır. Gözübüyük, konut altınının üzerinde Atatürk kabartması bulunduğu için “Ata lira” olarak adlandırıldığını belirtti. Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürü Gözübüyük, altın gruplarına yönelik talebin piyasada değiştiğini belirterek, “Meskük 100, ziynet 100 ve ziynet 25 en çok rağbet gören altın gruplarıdır” açıklamasında bulundu. Üretim programı ve malzeme depolama konusunda bu kategorilere ait verilerin göz önünde bulundurulduğunu vurgulayan Gazi, şunları ekledi: Kartal Altın Üretim Hattı adlı yatırım projesi, üretim kapasitesini ikiye katlayarak tamamlandı ve şu anda test çalışmaları devam ediyor. Ayrıca, piyasanın taleplerini karşılamak amacıyla altın bazlı diğer enstrümanlar da piyasaya sunulmaktadır. Örneğin, S1 altın sertifikası gibi. Darphane Altın Sertifikası, 0,995 saflıkta 15 ton altın ihraç tavanı altında her biri 0,01 gram altını temsil eden, vadesiz olarak ihraç edilen ve sahibine fiziki altına dönüşüm imkanı tanıyan sermaye piyasası aracıdır. Bu sertifika, Borsa İstanbul AŞ Pay Piyasası’nda ‘ALTIN.S1’ koduyla işlem görmektedir ve Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda yayınlanan İzahname ile tanımlanmaktadır.
